Loon

De eerste consumptiecheques werden in 2020 ingevoerd om de horeca-, culturele- en sportsector en ook de kleine detailhandel te steunen na de lange lockdown omwille van Covid-19

Werkgevers konden tot 31 december 2020 consumptiecheques toekennen om die sectoren te ondersteunen. In sommige sectoren (onder andere de zorg) kon de consumptiecheque tot 30 juni 2021 uitgereikt worden.

Deze consumptiecheques van de “eerste generatie” blijven geldig tot 31 december 2022 en kunnen uitgegeven worden bij dezelfde handelaars als de consumptiecheques toegekend in het kader van de coronapremie. 

De coronapremie toegekend onder de vorm van consumptiecheques

In 2021 werd beslist om bedrijven die ondanks de coronacrisis goede resultaten haalden, een premie tot 500 euro netto kunnen toekennen aan hun personeel. Die premie komt bovenop de loonnorm voor 2021-2022.

Deze coronapremie kan worden besteld vanaf 1 augustus 2021 onder de vorm van consumptiecheques voor maximaal 500 euro bij een erkende uitgever. Edenred, Monizze of Sodexo. 

In deze fiche bespreken we in hoofdzaak de voorwaarden waaronder consumptiecheques niet als loon beschouwd worden en dus vrijgesteld zijn van socialezekerheidsbijdragen en belasting. 

Voor het antwoord op enkele zeer praktische vragen in verband met de consumptiecheques verwijzen we u naar de fiche “Consumptiecheque – 2. Praktische vragen”.

Bedrijven of sectoren die ondanks de coronacrisis goede resultaten hebben behaald, kunnen een coronapremie toekennen. In de regelgeving wordt niet gedefinieerd wat er met “goede resultaten” wordt bedoeld. Dat kan dus op sectoraal of bedrijfsniveau ingevuld worden.

Hoewel “premie” doet denken aan een cash bedrag, gaat het hier eigenlijk om een cheque. Meer bepaald een opvolger van de consumptiecheque, die men tot eind 2020 kon toekennen. Die opvolger kan tot eind 2021 worden toegekend.

Als werkgever bestelt u een cheque bij een erkende uitgever. Uw werknemer kan die op zijn of haar beurt uitgeven in een handelszaak naar keuze. 

De coronapremie is een populair voordeel bij de sectorale onderhandelingen over de invulling van het interprofessioneel akkoord.

En net daar knelt het schoentje. De tijd om de coronapremie toe te kennen, was voorheen heel beperkt. Op 31 december 2021 moesten werknemers hun consumptiecheques immers in handen of op hun betaalkaart hebben staan. Omdat het afronden van de sectorale akkoorden veel tijd in beslag heeft genomen, bleek die deadline moeilijk haalbaar.

Daarom heeft de regering een akkoord bereikt waardoor de consumptiecheques nog tot 31 maart 2022 aan de werknemers bezorgd kunnen worden. De beslissing om de cheques toe te kennen, moet nog altijd ten laatste op 31 december 2021 genomen worden[1].

Wat moet er ten laatste op 31 december 2021 gebeuren?

De beslissing om de coronapremie toe te kennen, moet ten laatste op 31 december 2021 genomen worden. Het is dus niet mogelijk dat u als werkgever, of de sociale partners in uw sector, in 2022 nog beslissen om nog een coronapremie toe te kennen.

Het goede nieuws is wel dat de werknemers de coronapremie niet meer effectief in handen moeten hebben in 2021.

Wat moet er ten laatste op 31 maart 2022 gebeuren?

Zodra de beslissing genomen is om een coronapremie toe te kennen, moet u consumptiecheques bestellen.

De consumptiecheques kunt u nog in 2022 bestellen. Maar bestel ze ook dan tijdig:

• Uw werknemers moeten de cheques ten laatste op 31 maart 2022 in handen hebben als het om de papieren versie gaat ;
• Bestelt u elektronische consumptiecheques, dan moeten die ook ten laatste op 31 maart 2022 op de kaart van uw werknemers staan.

De coronapremie moet wel opgenomen worden in de DmfA van het vierde kwartaal van 2021. Daarnaast moet de premie ook nog vermeld worden op een loonfiche in 2021 en op de individuele rekening van 2021.

Bent u klant bij ons sociaal secretariaat en voldoet de toekenning van de coronapremie aan alle voorwaarden? Dan hoeft u zich geen zorgen te maken. Wij verwerken de coronapremie voor u administratief correct in de DmfA-aangifte, de loonfiche en de individuele rekening.

Geldigheidsduur

De coronapremie mag tot 31 december 2022 uitgegeven worden bij handelaars die de consumptiecheques aanvaarden.

[1] Dit akkoord moet nog geformaliseerd worden in een koninklijk besluit.

Sinds 1 augustus 2021 kunnen consumptiecheques ( van de eerste generatie en coronapremies) bij de volgende handelaars uitgegeven worden:

• Kleinhandelszaken, met uitsluiting van e-commerce
• Horecazaken, met uitsluiting van leveringsdiensten
• Welnesscentra, met inbegrip van sauna’s, zonnebanken, jacuzzi’s, stoomcabines en hammams
• Toeristische attracties (Paritair comité nr. 333)
• Bioscopen
• Andere inrichtingen die behoren tot de culturele sector (erkend, goedgekeurd of gesubsidieerd door de bevoegde overheid)
• Bowlingzalen
• Zwembaden
• Fitnesscentra
• Sportverenigingen voor wie een federatie bestaat
• Schoonheidssalons, niet-medische pedicurezaken, nagelsalons, massagesalons, kapperszaken en barbiers, tatoeage- en piercingsalons
• Rijscholen

Die lijst is een forse uitbreiding ten opzichte van de ‘oude’ consumptiecheques.

Bedrijfsleiders die zelfstandigen zijn, komen niet in aanmerking. De consumptiecheques die zij ontvangen, zijn dus niet vrijgesteld.

Bedrijfsleiders die werknemers zijn, komen wel op dezelfde manier en onder dezelfde voorwaarden als andere werknemers in aanmerking voor de maatregel.

Consumptiecheques kunnen uitgegeven worden door een erkend uitgiftebedrijf. De papieren consumptiecheques kunnen eventueel door een andere uitgever worden uitgegeven.

Erkend uitgiftebedrijf

De werkgever kan contact opnemen met een onderneming die de cheques uitgeeft, zoals bijvoorbeeld Edenred, Sodexo of Monizze.

Andere uitgever

Als er papieren consumptiecheques worden toegekend, kan de werkgever die cheques ook zelf uitgeven of aankopen bij lokale handelaars.

In dat geval is het de werkgever (of de lokale handelaar) die de cheques uitreikt. Hij is dan verantwoordelijk dat de volgende informatie op de cheques vermeld wordt:

• de geldigheidsduur: de cheques zijn geldig tot 31 december 2022;
• de datum waarop de werkgever ze uitreikt aan de werknemer. De uiterste datum van uitreiking van de coronapremie in de vorm van cheques is 31 maart 2022;
• de beperkte bestedingsmogelijkheden.

Principe

De coronapremie wordt onder de vorm van consumptiechques toegekend. In principe vormen die cheques loon dat onderworpen is aan socialezekerheidsbijdragen en aan belasting. Enkel de consumptiecheques die aan een aantal strikte voorwaarden voldoen, ontsnappen aan het begrip loon.

Deze cheques ontsnappen dan ook aan de gewone (patronale en persoonlijke) socialezekerheidsbijdragen en aan de belasting. De werkgever dient echter wel een bijzondere RSZ-bijdrage van 16,50% te betalen iedere keer dat consumptiecheques worden uitgekeerd of de elektronische consumptiechequerekening wordt gecrediteerd.

Alle voorwaarden die wij hierna bespreken, gelden zowel op het sociale als op het fiscale vlak.

Voorwaarden

Opdat hij niet als loon aangemerkt zou worden, moet de coronapremie onder de vorm van consumptiecheques,, zowel de elektronische als de papieren versie, tegelijkertijd aan de volgende voorwaarden beantwoorden:

• de premie mag niet toegekend worden ter vervanging of omzetting van loon, premies, voordelen in natura of enig ander voordeel of toeslag waarop al dan niet socialezekerheidsbijdragen betaald moeten worden;
• de toekenning moet geregeld worden in een sectorale of ondernemings-cao. Als er geen vakbondsafvaardiging is, of als het voor een categorie werknemers niet gebruikelijk is om een cao af te sluiten, mag de premie ook via een individuele overeenkomst worden toegekend;
• als de premie in de onderneming ook via een cao worden toegekend, mag het bedrag dat via de individuele overeenkomst wordt toegekend niet hoger liggen dan het bedrag dat in de cao wordt toegekend;
• per cheque is maximale nominale waarde 10 euro. Die maximale waarde moet in de cao of de individuele overeenkomst vermeld worden;
• een werkgever mag in totaal maximaal 500 euro als coronapremie onder de vorm van consumptiecheques toekennen voor eenzelfde werknemer;
• de cheque mag niet geheel of gedeeltelijk tegen geld worden ingeruild;
• de consumptiecheque moet op naam van de werknemer uitgereikt worden. Net zoals voor de overige cheques wordt die voorwaarde geacht vervuld te zijn als het totale bedrag ervan vermeld staat op de individuele rekening van de werknemer;
• de consumptiecheque moet een aantal verplichte vermeldingen. Dat is de verantwoordelijkheid van het bedrijf dat de cheques uitreikt. 

De volgende voorwaarden zijn enkel van toepassing op de coronapremie in de vorm van elektronische consumptiecheques:

• het aantal elektronische consumptiecheques en het brutobedrag ervan worden vermeld op de loonfiche van de werknemer;
• vóór het gebruik van de elektronische consumptiecheques kan de werknemer op een eenvoudige manier het saldo en de geldigheidsduurnagaan van de consumptiecheques die hem werden toegekend en die nog niet gebruikt werden;
• net zoals voor papieren cheques, wordt de keuze voor elektronische consumptiecheques geregeld via een cao op ondernemingsvlak, eventueel binnen het kader van een sectorale cao. Als geen dergelijke overeenkomst kan worden gesloten omdat er geen vakbondsafvaardiging is of als het om een personeelscategorie gaat die gewoonlijk niet in een dergelijke overeenkomst wordt bedoeld, dan wordt de keuze voor de elektronische consumptiecheques geregeld door een individueel schriftelijk akkoord;
• de elektronische consumptiecheques mogen alleen ter beschikking worden gesteld door een erkende uitgever; 
• het gebruik van de elektronische consumptiecheques mag geen kosten meebrengen voor de werknemer, behalve bij diefstal of verliesonder voorwaarden die moeten worden vastgesteld door een cao op het niveau van de sector of van de onderneming, of door het arbeidsreglement wanneer de keuze voor de elektronische consumptiecheques door een individueel schriftelijk akkoord wordt geregeld.