Steunmaatregelen

• Wat is de structurele vermindering?
• Voor welke werkgevers?
• Voor welke werknemers?
• De drie basiscategorieën
• Hoe wordt het voordeel berekend?
• De berekening van het theoretisch verminderingsbedrag
• De berekening van het reële verminderingsbedrag
• Welke cumulatie is mogelijk?
• Wat gebeurt er in geval van wijziging van de juridische structuur van de werkgever?
• Wat doet Securex voor u?
• Wat zijn de belangrijkste wettelijke referenties?

De structurele vermindering is een maatregel tot vermindering van de patronale basisbijdragen voor de sociale zekerheid.

In het kader van de taxshift werd de structurele vermindering grondig hervormd, waardoor niet elke werknemer nog het recht op deze vermindering opent. De idee daarachter is dat nu de normale werkgeversbijdragen door de taxshift laag genoeg liggen, het niet meer nodig is ze op structurele wijze te verlagen om concurrentieel te blijven met de buurlanden.

Hoewel de vermindering dus niet meer “automatisch” aan elke werknemer wordt toegekend, zullen we gemakkelijkheidshalve de benaming structurele vermindering blijven gebruiken.

Het bedrag van de vermindering varieert in functie van de categorie waartoe de werknemer behoort, zijn kwartaalloon en het volume van zijn prestaties. Het wordt met behulp van precieze wiskundige formules berekend.

De structurele vermindering geldt zowel voor arbeiders als bedienden voor zover ze volledig aan de sociale zekerheid onderworpen zijn. De vermindering wordt tijdens de volledige duur van de tewerkstelling toegekend. De werknemer moet bij aanwerving geen enkel specifiek statuut bezitten op het vlak van leeftijd, werkloosheid, scholing, ....

Naast de structurele vermindering kan de werkgever tegelijkertijd gedurende een aantal trimesters een forfaitaire kwartaalvermindering van de patronale socialezekerheidsbijdragen krijgen wanneer hij een werknemer in dienst neemt van wie het profiel beantwoordt aan dat van een doelgroep.

U kan gedetailleerde informatie over de doelgroepverminderingen terugvinden in de andere fiches van dit dossier "Tewerkstellingsmaatregelen".

De structurele vermindering is in principe van toepassing op alle werkgevers uit de privé- en de openbare sector. Door echter het profiel van de werknemers te beperken tot diegenen die aan alle basisregelingen van de sociale zekerheid onderworpen zijn, zijn sommige werkgevers uit de privésector en vele werkgevers uit de openbare sector uitgesloten.

Principe

Enkel werknemers die onderworpen zijn aan het geheel van de basisregelingen van de sociale zekerheid[1] komen voor de structurele vermindering in aanmerking.

Statuut van de werkneme 

Het statuut van de werknemer (arbeider, bediende, handelsvertegenwoordiger, ...), de aard en duur van de arbeidsovereenkomst (onbepaalde duur, bepaalde duur, vervangingsovereenkomst, ...) en het werkrooster (voltijds of deeltijds) zijn in principe niet belangrijk.

Ondergrens van 27,5%

Indien de werknemer tijdens het kwartaal minder dan 27,5% van de volledige kwartaalprestaties van een voltijder werkt, zal er geen structurele vermindering toegekend worden.  Deze minimumgrens geldt echter niet voor:

• werknemers bij een werkgever in het paritair comité voor de beschutte werkplaatsen[2];
• werknemers bij een werkgever in het paritair comité nr. 302 (horecasector);
• werknemers die voltijds werken;
• werknemers die minstens met een halftijdse arbeidsovereenkomst aangeworven worden;
• kunstenaars.

Deze werknemers genieten met andere woorden toch de vermindering, ook al hebben ze in het betrokken kwartaal minder dan 27,5% van volledige kwartaalprestaties van een voltijder gepresteerd.

Uitsluitingen

Twee types van werknemers zijn dan ook uitgesloten:

De niet aan de sociale zekerheid onderworpen werknemers

In de privésector kunnen de volgende werknemers geen recht geven op de structurele vermindering vermits ze, indien bepaalde voorwaarden vervuld worden, niet aan de sociale zekerheid onderworpen zijn:

• de werknemers die bepaalde prestaties verrichten in de socio-culturele sector op voorwaarde dat deze prestaties beperkt blijven tot 25 werkdagen per kalenderjaar bij één of meer werkgevers;
• de werknemers die enkel op de dag van een sportmanifestatie worden tewerkgesteld door de organisatoren voor zover deze prestaties beperkt blijven tot 25 dagen per kalenderjaar bij één of meer werkgevers;
• de arbeiders tewerkgesteld bij het aanleggen van hopplanten, het plukken van hop en tabak en het kuisen en sorteren van teenwilgen;
• de jobstudenten voor wie de solidariteitsbijdragen verschuldigd zijn;
• de vrijwilligers van wie de vergoeding een bepaald bedrag niet overschrijdt;
• het ander huispersoneel dat niet meer dan 8 uur per week bij één of meer werkgevers werkt (intellectuele prestaties).

Opmerking: De flexi-werknemers komen evenmin in aanmerking voor de structurele vermindering, omdat op hun loon enkel een bijzondere socialezekerheidsbijdrage van 25% wordt betaald.

De werknemers die gedeeltelijk onderworpen zijn aan de sociale zekerheid

In de privésector kunnen de volgende personen geen recht geven op de structurele vermindering vermits ze, indien bepaalde voorwaarden vervuld worden, niet aan alle basistakken van de sociale zekerheid onderworpen zijn:

• de jongeren[3] tot 31 december van het jaar waarin ze de leeftijd van 18 jaar bereiken;
• de geneesheren in opleiding tot geneesheer-specialist;
• de betaalde sportbeoefenaars;
• de gelegenheidsarbeiders in de land- en tuinbouwsector[4];
• de mannen en vrouwen die instaan voor kinderopvang;
• de kansarme jongeren (KB nr. 499);
• sommige beursstudenten;
• de werknemers die arbeidsprestaties in het raam van een PWA-/wijkwerk overeenkomst verrichten;
• het academisch personeel van het vrij universitair onderwijs;
• het personeel van het vrij niet universitair onderwijs dat een weddetoelage ontvangt;
• het personeel tewerkgesteld door een dienst voor school- of beroepsopleiding of een PMS-centrum dat een weddetoelage ontvangt.

In de publieke sector zijn de meeste ambtenaren en contractuele werknemers niet onderworpen aan alle socialezekerheidsstelsels.  Zij komen dus evenmin in aanmerking voor de vermindering.

 [1] Ziekte- en invaliditeitsverzekering, werkloosheid, pensioenen, arbeidsongevallen en beroepsziekten en jaarlijkse vakantie.

[2] PC nr. 327 (kengetallen 073, 173 en 273).

[3] In dienst genomen met een leer- of stageovereenkomst in de middenstand, met een overeenkomst van industrieel leerlingwezen, met een overeenkomst tot socioprofessionele beroepsinschakeling of met een arbeidsovereenkomst gedurende de periode van de deeltijdse leerplicht.

[4] Het gaat om gelegenheidsarbeiders die tijdens dagen van intense activiteit tewerkgesteld worden (artikel 8bis van het koninklijk besluit van 28 november 1969).

Het bedrag van de structurele vermindering varieert onder meer in functie van de categorie waartoe de werknemer behoort. We onderscheiden drie basiscategorieën.

Categorie 1: restcategorie

Deze categorie is een restcategorie. Ze omvat immers alle werknemers die niet tot een andere categorie behoren. Het betreft hoofdzakelijk:

• de werknemers uit de private commerciële sector;
• de werknemers uit het paritair comité voor de diensten voor gezins- en bejaardenhulp (PC nr. 318);
• de werknemers uit het paritair comité nr. 327 (enkel de sociale werkplaatsen van de Vlaamse Gemeenschap: RSZ-kengetal 373)
• de werknemers van de Koninklijke Muntschouwburg en het Paleis voor Schone Kunsten terwerkgesteld onder arbeidsovereenkomst[1].

Categorie 2: Sociale Maribel

Deze categorie omvat alle werknemers van werkgevers die binnen het toepassingsgebied van de Sociale Maribel vallen, uitgezonderd in het paritair comité voor de diensten voor gezins- en bejaardenhulp (PC nr. 318) en de erkende beschutte werkplaatsen (PC nr. 327, kengetallen 073, 173 en 273). 

Het betreft de werknemers van werkgevers in de volgende paritaire comités:

• het PC nr. 319.01 (opvoedings- en huisvestingsinrichtingen en -diensten van de Vlaamse Gemeenschap) en het PC nr. 319.02 (opvoedings- en huisvestingsinrichtingen en -diensten van de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap);
• het PC nr. 329.01 (socio-culturele sector van de Vlaamse Gemeenschap), het PC nr. 329.02 (socio-culturele sector van de Franse en de Duitstalige Gemeenschap en van het Waalse Gewest) en het PC nr. 329.03 (federale en bicommunautaire socio-culturele organisaties);
• het PC nr. 330 (gezondheidsinrichtingen en -diensten), met uitzondering van het subcomité voor de tandprothesen;
• het PC nr. 331 (Vlaamse welzijns- en gezondheidssector);
• het PC nr. 332 (Franstalige en Duitstalige welzijns- en gezondheidssector).

Categorie 3: beschutte werkplaatsen

Deze categorie omvat alle werknemers van erkende beschutte werkplaatsen in het paritair comité voor de beschutte werkplaatsen (PC’s nr. 327.01, 02 en 03: kengetallen 073, 173, 273), met uitzondering van de sociale werkplaatsen van de Vlaamse Gemeenschap (RSZ-kengetal 373).

Deze categorie wordt opgesplitst in 2 subcategorieën:

• werknemers die onderworpen zijn aan de loonmatigingsbijdrage. Het gaat hier om de valide werknemers tewerkgesteld in de beschutte werkplaatsen;
• werknemers die niet onderworpen zijn aan de loonmatigingsbijdrage. Het betreft in casu de mindervalide werknemers tewerkgesteld in de beschutte werkplaatsen. Deze laatste subcategorie zullen we omwille van het gebruiksgemak categorie 3bis noemen.

[1] Vanaf het 2de kwartaal 2016.

De structurele vermindering wordt in 2 stappen berekend.  Eerst wordt het theoretische verminderingsbedrag berekend, vertrekkend van de hypothese dat de werknemer volledige voltijdse prestaties geleverd heeft.  Daarna wordt het reële verminderingsbedrag waarop de werknemer recht geeft, berekend.

Voor voltijders met volledige kwartaalprestaties is het reële verminderingsbedrag uiteraard gelijk aan het theoretische verminderingsbedrag.  Werknemers met deeltijdse en/of onvolledige prestaties genieten een proportionele vermindering, evenwel met een correctie die varieert naargelang de prestaties hoger of lager zijn dan 80%, 55% of 27,5% van volledige kwartaalprestaties van een voltijder.

U vindt de berekeningsformules in de volgende vragen.

De formule

De formule om het theoretisch verminderingsbedrag van de structurele vermindering te berekenen, is: R = F + (a x (SO – S)) + (d x (W - S1)

Naast het loon van de werknemer, hangt het theoretisch bedrag van de structurele vermindering af van drie bedragen:

• een forfaitair basisbedrag (F). Sinds 1 januari 2018 geldt dit forfait enkel nog voor de werknemers van categorie 2 en 3bis. Voor categorie 1 en 3 werd het tot 0 herleid.
• een supplement voor de lage en middenlonen (SO). Het supplement vermindert naarmate het refertekwartaalloon (S)[1] het loonplafond nadert. Voor de berekening wordt de coëfficiënt (a) gebruikt.  Het resultaat van de berekening (SO - S) mag niet lager dan 0 zijn.
• een supplement voor de hogere lonen (S1). Het supplement vermindert naarmate het effectieve kwartaalloon (W)[2] van de werknemer het loonplafond nadert.  Voor de berekening wordt de coëfficiënt (d)   Het resultaat van de berekening (W - S1) mag nooit lager dan 0 zijn.  Dit supplement wordt sinds 1 januari 2018 enkel nog voor categorie 2 gebruikt.

Al deze parameters verschillen van categorie tot categorie.

Parameters van toepassing vanaf 1 januari 2022

Opmerking: Zoals u kan zien, zijn zowel in categorie 1 als categorie 3 het forfaitair basisbedrag als het supplement voor de hoge lonen op 0 gebracht. Hierdoor wordt er in deze categorieën enkel nog een vermindering toegekend aan werknemers met een laag- of middenloon.

[1] Het refertekwartaalloon (S) is het loon dat de werknemer in het kwartaal verdiend heeft wanneer hij volledige kwartaalprestaties verricht heeft.  Indien hij deeltijds werkt en / of onvolledige prestaties verricht heeft, wordt op basis van het reële kwartaalloon een hypothetisch refertekwartaalloon berekend, alsof hij volledige voltijdse kwartaalprestaties geleverd zou hebben.

[2] Het effectieve kwartaalloon (W) is het loon dat de werknemer effectief verdiend heeft op basis van zijn reële kwartaalprestaties. Voor werknemers voor wie een eindejaarspremie betaald wordt door een derde (bv. een fonds voor  bestaanszekerheid), wordt het kwartaalloon (W) voor het 4de kwartaal verhoogd met 25%. In afwijking daarvan bedraagt de verhoging slechts 15% voor de erkende uitzendkantoren en dit tijdens het 1ste kwartaal. Na deze verhoging wordt W afgerond tot op de hogere eurocent waarbij 0,005 euro wordt afgerond naar 0,01 euro.

In een tweede fase wordt dan op basis van het theoretisch verminderingsbedrag (R) het reële verminderingsbedrag berekend.  Hiervoor wordt de volgende formule gebruikt: Ps = R x µ x b

µ is de prestatiebreuk van de prestaties tijdens de tewerkstelling: het drukt de verhouding uit tussen het aantal effectieve arbeidsdagen (of -uren) van de werknemer tijdens de tewerkstelling enerzijds en het aantal mogelijke werkdagen (of -uren) voor een voltijder met volledige prestaties tijdens het kwartaal anderzijds.  Voor een voltijder met volledige kwartaalprestaties is m bijgevolg gelijk aan 1.

b is de multiplicatiefactor. Deze verschilt naargelang de tewerkstelling van een werknemer bij dezelfde werkgever tijdens een kwartaal:

• de som van alle tewerkstellingen van een werknemer bij dezelfde werkgever tijdens een kwartaal, µ(glob), groter of gelijk is aan 0,80, dan is b = 1/µ. Concreet zal voor een tewerkstelling op kwartaalbasis groter dan 80% het verminderingsbedrag gelijk zijn aan dat van een voltijder met volledige kwartaalprestaties;
• de som van alle tewerkstellingen van een werknemer bij dezelfde werkgever tijdens een kwartaal, µ(glob), groter of gelijk is aan 0,55 en kleiner dan 0,80, dan is b = 1,18 + ((µ(glob) – 0,55)*0,28). Concreet wordt het bedrag van de vermindering geleidelijk aan vermeerderd;
• de som van alle tewerkstellingen van een werknemer bij dezelfde werkgever tijdens een kwartaal, µ(glob), groter of gelijk is aan 0,275 en kleiner dan 0,55, dan is b = 1,18. Concreet bedraagt het voordeel 18% voor de deeltijdse/onvolledige prestaties tot 55% van een voltijdse tewerkstelling;
• de som van alle tewerkstellingen van een werknemer bij dezelfde werkgever tijdens een kwartaal, µ(glob), kleiner is dan 0,275, dan is b = 0. Concreet zal er in dit geval geen structurele lastenverlaging zijn. Dit minimum geldt echter niet voor bepaalde werknemers. In deze hypotheses zal de multiplicator dus opnieuw 1,25 zijn.

Het reële verminderingsbedrag Ps mag nooit hoger zijn dan het theoretische verminderingsbedrag R.

De structurele vermindering is enkel cumuleerbaar met de voordelen van de Sociale Maribel en de federale of regionale verminderingen van de patronale basisbijdragen (ook 'doelgroepverminderingen' genaamd), zoals deze voor :

• eerste aanwervingen;
• oudere werknemers;
• jonge werknemers (enkel nog in het Vlaams);
• collectieve arbeidsduurvermindering en vierdagenweek;
• vast personeel in de horeca;
• …

Indien een werknemer voor een zelfde tewerkstelling aan de voorwaarden voor meer dan één doelgroepvermindering voldoet, kan zijn werkgever toch slechts één enkele doelgroepvermindering per tewerkstelling genieten.  Concreet zal de werkgever hier de meest voordelige doelgroepvermindering kunnen kiezen.

Het totale bedrag van de lastenvermindering (structurele vermindering en doelgroepvermindering samen) mag niet hoger zijn dan de verschuldigde patronale basisbijdragen voor de tewerkstelling van de werknemer[1].  Indien dat toch het geval is, zal eerst de doelgroepvermindering en daarna de structurele vermindering verminderd worden.  Wanneer er geen doelgroepvermindering is, zal onmiddellijk de structurele vermindering gelimiteerd worden tot het totale bedrag van de verschuldigde patronale basisbijdragen.

Voor de rechthebbenden op de sociale Maribel[2] zullen de verschuldigde bijdragen eerst worden verminderd met het bedrag van de vermindering in het kader van de sociale Maribel (behalve voor de beschutte werkplaatsen: PC nr. 327.01, 02 en 03, kengetallen 073, 173 en 273) en pas daarna met de doelgroepvermindering en de structurele vermindering.

Wanneer de structurele vermindering met de Sociale Maribel gecumuleerd wordt, zal het bedrag van de verschuldigde patronale basisbijdragen eerst verminderd worden met de voordelen van de Sociale Maribel.

Cumulatie met tewerkstellingsmaatregelen die geen vermindering van de werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid inhouden (bijvoorbeeld de activering van de werkloosheidsbijdragen, de werkbonus, bepaalde gewestelijke premies, ...) is eveneens mogelijk.

[1] Er wordt geen rekening gehouden met de loonmatigingsbijdrage.

[2] Bepaalde werknemers komen niet in aanmerking voor de sociale Maribel. Bijgevolg zal de sociale Maribel niet in mindering gebracht worden van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid wanneer de werkgever bepaalde doelgroepverminderingen geniet. U vindt hier meer informatie (neem een kijkje onder de uitleg over de cumulaties).

Wanneer de werkgever, natuurlijk of rechtspersoon, zijn activiteit stopzet, worden de verminderingen van de sociale zekerheidsbijdragen die hij geniet in principe ook beëindigd, zelfs indien de onderneming met personeel aan een nieuwe werkgever (juridische entiteit) die de rechten en plichten overneemt, overgedragen werd.

In bepaalde, strikte hypotheses van wijziging van de juridische structuur van de werkgever kunnen de doelgroepverminderingen echter behouden blijven[1].

In het geval van de structurele vermindering stelt dit probleem zich eigenlijk niet. Wanneer de nieuwe werkgever en de werknemer aan de voorwaarden beantwoorden, zal de vermindering immers automatisch toegekend worden.

Deze zeer technische patronale lastenvermindering wordt door het Sociaal Secretariaat Securex automatisch voor zijn klanten berekend en aan de RSZ aangegeven.

Meer informatie vindt u op de website van de RSZ, waar u eveneens een macro kan downloaden om de structurele vermindering van de sociale lasten voor elke werknemer zelf te berekenen.

• Programmawet van 24 december 2002 (I), zoals gewijzigd door de wet van 26 december 2015
• Programmawet van 22 december 2003
• Koninklijk besluit van 16 mei 2003, zoals gewijzigd door het koninklijk besluit van 31 mei 2016